สอนลูกให้มี Critical Thinking คิดวิเคราะห์แยกแยะข้อมูลจากโซเชียลมีเดีย
สอนลูกให้มี Critical Thinking คิดวิเคราะห์แยกแยะข้อมูลจากโซเชียลมีเดีย บทความโดย มัมมี่Bชวนเมาท์
คุณพ่อคุณแม่กำลังมีปัญหาลูกๆ เสพติดข้อมูลในโซเชียลมีเดียและเลือกที่จะเชื่อในข้อมูลนั้นๆ ทันที โดยขาดการคิดอย่างเป็นเหตุเป็นผล กันอยู่บ้างไหม นั่นอาจเป็นสัญญาณบอกว่าลูกของเรากำลังขาดการคิดเชิงวิเคราะห์ หรือ Critical Thinking
ยกตัวอย่างเช่น ตอนนี้เราจะเห็นกระแส บทความ และคอนเทนต์มากมายในโลกโซเชียลว่า คนเราสามารถรวยและประสบความสำเร็จได้แม้เรียนไม่จบ ทำเอาเด็กที่ไม่ชอบการเรียนอยู่แล้ว ไขว้เขวอยากทำตามเลยกันมากทีเดียว วันนี้ เรามีมุมมองการพูดคุยเรื่องนี้ของ นักแสดง แน็ก ชาลี กับเหล่าผู้ติดตามของเค้ามาให้ฟังกันค่ะ
"ถ้าไม่ชอบเรียนก็ขอให้ฝืนเรียนจบปริญญาก่อนนะ อย่างน้อยมันก็ทำให้เรามีโอกาสเยอะกว่าคนอื่น ตัวผมเรียนไม่จบแต่ผมไม่เคยสนับสนุนให้ใครเอาเป็นตัวอย่างเลย มีหลายคนที่ว่าตัวเองประสบความสำเร็จแล้วไปสอนคนอื่น ผิดๆว่า คุณไม่ต้องเรียน คุณไปทำอะไรก็ได้ สำหรับผมมันคือการสอนที่ผิด
ถ้าผมต้องสอนคนผมจะบอกว่า ถ้าคุณไม่อยากเรียนมหาวิทยาลัยจริง ๆ คุณต้องหาทางออกอื่นให้ได้ก่อน เช่น ถ้าคุณอยู่ ม.6 ลงมือทำแล้ว คุณจับทางได้แล้ว คุณขายของเก่ง ทำธุรกิจได้และมั่นใจว่าธุรกิจของคุณจะทำเงินได้เยอะมาก แบบนั้นคุณออกไปทำงานให้รวยได้เลย และถ้าคุณยังเรียนมหาวิทยาลัยอยู่ แล้วเห็นคนนั้นคนนี้เป็นตัวอย่าง หรือถ้าไปมองตัวอย่างฝรั่งที่เขารวยอันดับต้นๆ แล้วใช้ข้ออ้างว่าเขาเรียนไม่จบแต่รวยมาก ผมบอกเลยว่ามันไม่ใช่เรื่องง่าย 90% ไม่ประสบความสำเร็จ ถ้าคุณอยากหยุดเรียน ลองเรียนไปก่อน แล้วลองหาอะไรทำ ชั่งน้ำหนัก ว่าอะไรประสบความสำเร็จกว่า แล้วไปทางนั้น"
เราจะเห็นได้เลยว่า คุณ แน็ก ชาลี พยายามจะสื่อถึงผู้ติดตามของเค้าว่า เราต้องรู้จัก “ต้องรู้จักคิดวิเคราะห์ แยกแยะ อย่างมีเหตุมีผล”
Critical Thinking คือ อะไร ?
คือทักษะและความสามารถในการคิดอย่างถี่ถ้วนโดยมีวิจารณญาณ เชื่อมโยงตรรกะต่างๆ วิเคราะห์ แยกแยะ หาข้อโต้แย้งที่เป็นเหตุผล และสรุปเป็นข้อมูลที่น่าเชื่อถือนำไปใช้ได้อย่างถูกต้อง
แล้วเราจะสอนลูกให้มี Critital Thinking ได้อย่างไร มีแนวทางแนะนำดังนี้ค่ะ
- สอนลูกให้อ่าน หรือ รับฟัง รับข้อมูลอย่างตั้งใจ ทบทวน ด้วยใจเป็นกลาง ไม่อคติ
- ฝึกให้ลูกรู้จักจับประเด็น และสรุปใจความของข้อมูลที่ได้รับ อาจทำได้โดยการฝึกให้ลูกได้คิด สรุปเนื้อเรื่องและสิ่งที่ได้รับจากการอ่านนิทาน หรือจากหนังสือที่อ่านอยู่เป็นประจำ
- ชวนลูกพูดคุยบ่อยๆ สอบถามความคิดเห็นของลูก ตั้งคำถาม เปิดโอกาสให้ลูกวิเคราะห์ข้อมูลและคิดอย่างมีเหตุมีผล โดยใช้แนวคำถาม 5W และ 1H - ใคร WHO? ทำอะไร WHAT? ที่ไหน WHERE? เมื่อไหร่ WHEN? และทำไม WHY? เค้าทำอย่างไร HOW? เพื่อให้ลูกได้ฝึกคิด วิเคราะห์เพื่อหาคำตอบด้วยตัวเอง
“ลูกคิดว่า ลูกเห็นด้วยกับ สิ่ง พี่แน็กพูดไหม และเพราะอะไรจ๊ะ”
“ลูกคิดว่า การเรียนหนังสือจะสามารถช่วยอะไรเราได้ไหม”
“ลูกคิดว่านอกจากการเรียนหนังสือ คุณสมบัติอะไรที่เราจะต้องมีเพื่อให้ประสบความสำเร็จได้ “
“ไหนลูกลองยกตัวอย่าง คนที่ประสบความสำเร็จโดยไม่เรียนหนังสือ คนเหล่านั้นเค้าทำอย่างไร และมีคุณสมบัติอย่างไรบ้าง” - สอนให้ลูกรู้จักแยกแยะ ระหว่างความคิดเห็น และข้อเท็จจริง เพื่อที่ลูกจะได้นำข้อมูลที่น่าเชื่อถือไปใช้ได้อย่างถูกต้อง โดยโลกที่ข้อมูลข่าวสารแพร่ไวโดยอาจจะไม่คำนึงถึงความถูกต้อง เราพ่อแม่คงตัองมาร่วมกันสร้าง Critical Thinking เพื่อเป็นเกราะกำบังภัยให้ลูกๆ ของเราซึ่งถือเป็นทักษะสำคัญของเด็กในยุคศตวรรษที่ 21 เลยล่ะ
